- 2023 stond voor Google in het teken van het vinden van nieuw momentum in de techrace rond artificial intelligence
- De Amerikaanse techreus verraste sommige critici door relatief snel eigen alternatief voor de populaire bot ChatGPT uit te brengen.
- Sommige werknemers vinden dat Google te veel heeft toegegeven aan de druk van kortetermijnbeleggers op Wall Street om snel resultaten te laten zien.
- Lees ook: Big Tech ontwijkt de verantwoordelijkheid voor online content al decennia – AI brengt daar verandering in
CEO Sundar Pichai van Google bracht werknemers begin december bijeen voor de laatste all-hands-bijeenkomst van 2023. Het was een stormachtig jaar voor de techgigant, dat startte met een aanzienlijk aantal ontslagen en eindigde met een de aankondiging van het grootste project van Google op het gebied van kunstmatige intelligentie tot nu toe.
Er waren redenen om het jaar te vieren: het onderdeel Google Cloud draaide voor het eerst winst. Het bedrijf lanceerde meerdere AI-producten en -updates. En, zoals Pichai en andere topmensen tijdens de meeting onderstreepten, Google sloot het jaar af met de onthulling van Gemini, het nieuwe large language model (LLM) van het bedrijf.
Maar er waren ook dingen die minder gingen. Managers van het bedrijf toonden de uitkomsten van een onderzoek, bekend als Googlegeist. De uitkomst lag deels redelijk in lijn met voorgaande jaren: 78 procent van de werknemers zei dat ze trots waren op het bedrijf. Maar slechts 45 procent gaf aan dat de organisatie een duidelijk doel voor ogen had. En ook de participatie was niet heel hoog, met slechts 36 procent van de werknemers die eraan meedeed. Dat was erg laag, vertellen werknemers aan Business Insider.
Tijdens de bijeenkomst van december werd ook de ontslagronde van begin 2023 besproken. Een van de belangrijkste vragen was of de topmensen van het bedrijf nog steeds het gevoel hadden dat de ontslagen nodig waren. “We probeerden dit zo lang mogelijk uit te stellen”, zei Pichai, die volhield dat de ontslagen een moeilijk, maar “belangrijk” besluit waren.
Business Insider sprak met een aantal (ex-)werknemers over het afgelopen jaar bij het bedrijf. De meeste van hen wilden graag anoniem blijven, omdat ze eigenlijk niet met de pers mogen praten.
ChatGPT knaagt aan de fundamenten van Google
Google werkt al langer aan toepassingen van artificial intelligence (AI). Het bedrijf boekte daarbij meerdere doorbraken zoals het Transformer paper uit 2017, dat bij heeft gedragen aan de technologie achter ChatGPT. En vlak voordat ChatGPT in november 2022 werd gelanceerd, hield Google nog een media-evenement waarin het de laatste ontwikkelingen op het gebied van AI doornam.
Leidinggevenden waren enthousiast, maar ook terughoudend, over de nieuwste onderzoeksprojecten. Daar zat onder meer een demo van een tekst-naar-video project bij dat een eenvoudige animatie van een giraffe en een ballon genereerde.
"We moeten ook erkennen dat deze technologie een gevaar kan zijn, als we er niet erg voorzichtig mee zijn. Daarom zijn we niet zo snel met het uitbrengen ervan", zei Douglas Eck, een senior Google research director, in een keynote tijdens het event van eind 2022. "En ik ben daar trots op."
Maar de nadruk op terughoudendheid zou snel veranderen. Toen ChatGPT werd uitgebracht, zeiden topbestuurders van Google publiekelijk dat het geen belangrijke doorbraak was, maar binnen de muren van het bedrijf was de sfeer compleet anders.
De top van het bedrijf had simpelweg onderschat hoe snel de generatieve AI bij het publiek zou aanslaan. Dit bevestigen meerdere bronnen tegenover Business Insider.
De zoekgigant had intern al meerdere soortgelijke producten ontwikkeld, maar die waren nooit uitgebracht. De bedrijfstop was bang dat bots desinformatie zouden produceren. Eerdere misstappen met AI-projecten, waaronder de kritiek die Google kreeg op de Duplex stemassistent en de onvrede onder werknemers over een deal met de Pentagon, gaven leidinggevenden meer dan genoeg redenen om terughoudend en voorzichtig te zijn.
Maar nu stond Google voor het eerste lange tijd oog in oog met een externe dreiging in de vorm van startup OpenAI, de maker van ChatGPT, die gesteund werd door rivaal Microsoft. Het roer moest om bij Google.
In maart 2023 lanceerde Google Bard, de AI-chatbot die de concurrentie met ChatGPT aan moest gaan. Bard draaide op het PaLM-language model en leek minder te kunnen dan de bot van OpenAI. Wat daarbij niet hielp, was dat Bard bij de introductie meteen een verkeerd antwoord gaf.
In april liet Google weten dat DeepMind en Brain, de twee AI-onderzoekstakken van het bedrijf, werden samengevoegd om de vooruitgang in AI te versnellen.
Het was een belangrijk moment voor DeepMind, de AI=startup die sinds de overname in 2014 door Google als een losse entiteit was blijven functioneren. CEO Demis Hassabis van DeepMind had geprobeerd om dat zo te houden, omdat hij bang was dat Google de technologie van het bedrijf zou misbruiken.
De nieuwe entiteit, Google DeepMind genaamd, zou de leiding nemen op het Gemini-project. Het moest een nieuw AI-model bouwen dat PaLM 2 zou vervangen. Google hoopte dat dit large language model beter zou presteren dan OpenAI's GPT-4.
Binnen DeepMind werden andere projecten op een lager pitje gezet om de focus te leggen op de projecten die zouden leiden tot AI-producten voor consumenten, stelt een anonieme bron tegen Business Insider.
De bedrijfstop vertelde werknemers ook dat Google minder zou inzetten op het aantal onderzoeksrapporten dat DeepMind zou publiceren. De reden hiervoor was dat het bedrijf bang was dat de concurrentie met de gedeelde kennis aan de haal kon gaan. Volgens een bron streek dat besluit enkele onderzoekers tegen de haren in, vooral omdat DeepMind veel talent trok dat het juist prettig vond dat onderzoeksresultaten werden gedeeld.
Google zette alles op alles om het nieuwe AI-model Gemini zo snel mogelijk uit te brengen. Sergey Brin, mede-oprichter van Google, keerde terug bij het bedrijf in de maand voor de lancering om bijna full-time aan het model te werken, bevestigen meerdere mensen die met hem samenwerkten.
De krachtigste versie van Gemini moet nog worden uitgebracht. Ultra, het grootste model dat volgens Google vergelijkbare prestaties als GPT-4 levert, komt naar verwachting dit jaar uit.
Ontslagen bij Google
In januari kwamen ongeveer 12.000 Googlers erachter dat ze hun baan zouden verliezen. In een bericht voor werknemers zei topman Pichai dat het bedrijf de ontslagen zou gebruiken om de focus op belangrijke punten aan te scherpen, waaronder ook AI.
Naast Google sneden ook andere techgiganten zoals Microsoft, Amazon en Meta in het personeelsbestand. Ze gaven allemaal de coronapendemie en de angst voor een kwakkelende economie de schuld.
Maar bij Google, dat de reputatie van beste werkgever in Silicon Valley had, viel de ontslaggolf toch anders. Sommige werknemers vertelden Business Insider dat het als een keerpunt voelde voor een bedrijf dat lang beweerde op lange termijn te denken en niet toe te geven aan de druk van beleggingsanalisten op Wall Street om te zorgen voor winstgevendheid op de korte termijn.
"Het is nogal teleurstellend om te zien dat Google uiteindelijk toch de transformatie maakt naar een normaal, groot bedrijf dat aandeelhouders met een kortetermijnfocus boven al het andere stelt", zegt een ex-werknemer die in januari na een jarenlang dienstverband werd ontslagen.
De eerste ontslaggof zorgde ervoor dat veel werknemers zenuwachtig waren over hun toekomst bij het bedrijf. In sommige gevallen was dat ook terecht, want Google sneed in 2023 in diverse teams, waaronder die van Google News, Google Assistant en de recruitmenttak.
De strijd om de ziel van Google
In november kwam de interne verdeeldheid over het ontslagbeleid naar buiten in de vorm van een brief van een recent vertrokken Googler. Ian Hickson, die vanaf 2005 bij het bedrijf had gewerkt, publiceerde een blogpost waarin hij terugkeek op zijn 18 jaar bij Google. Daarbij liet hij zich negatief uit over hoe de cultuur van Google was veranderd.
"De moraal is lager dan ooit", schreef Hickson, reflecterend op het sentiment dat veel andere werknemers leken te voelen. Ook uitte hij zijn zorgen over het gedragseffect van de ontslagen op werknemers bij Google. Volgens Hickson zorgde dit ervoor dat werknemers "veel minder bereid zijn om risico's te nemen."
Hickson was niet de eerste ex-werknemer die zijn ongenoegen over Google uitte. Maar zijn brief sloeg wel aan onder werknemers. "Het is zo raak en in lijn met hoe mensen zich op dit moment voelen", zegt een werknemer tegen Business Insider. "Het betekent dat mensen minder nadenken over wat een goed product is of wat voor een goede ervaring zorgt, maar zich bezighouden met wat er goed uitziet op hun jaarlijkse voortgangsgesprek."
Google gaat in 2024 vooral proberen de voortgang op het gebied van artificial intelligence om te zetten in succesvolle producten en behoud van het nieuwe momentum. Maar het bedrijf zal ook de omslag in de bedrijfscultuur moeten verwerken.